Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że przeciętny Polak spożywa 44,5 kilograma cukru rocznie. Choć w ostatnich latach używamy mniej „czystego” cukru, przyjmujemy go o wiele więcej w innych formach – między innymi z napojów.
W naszym kraju wzrosła roczna ilość spożywanego cukru przez jednego mieszkańca. Statystyczny Polak „zjada” rocznie prawie o 12 kg cukru więcej niż dekadę temu. To wynik wzmożonej konsumpcji cukru, który jest składnikiem innych produktów spożywczych – czytamy w raporcie „Cukier, otyłość – konsekwencje” Departamentu Analiz i Strategii Narodowego Funduszu Zdrowia z 2019 r.
Niepokojące statystyki
Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego w 2017 r. roczne spożycie cukru w Polsce wynosiło 44,5 kg na jednego mieszkańca. Należy zaznaczyć, że była to najwyższa wartość w okresie 2008-2017. Wydaje się, że Polacy ograniczają cukry, ponieważ spożywają mniej „czystego” cukru, jednak w rzeczywistości fundamentalnie zwiększyło się spożycie cukru przetworzonego, występującego np. w słodyczach czy gotowych potrawach.
Chętniej niż kiedyś pijemy też słodkie napoje. W dokumencie podaje się, że w „wyniku nadmiernego spożycia napojów słodzonych cukrem” w Polsce dochodzi do blisko 1400 zgonów rocznie. Osoby takie żyją średnio o 15 lat krócej od innych.
Przeciętne roczne spożycie cukru przez 1 mieszkańca określone metodą bilansową:
Źródło: GUS
Badanie zostało przeprowadzone w gospodarstwach domowych uwzględniając cukier: kryształ, rafinowany, puder, w kostkach oraz glukozę, a także cukier nieprzetworzony.
Przeciętne roczne spożycie cukru na 1 mieszkańca:
Źródło: GUS
Dane dotyczące spożycia produktów zawierających cukier wskazują, że w ciągu ostatnich 10 lat spadło spożycie nieprzetworzonego cukru. Odnotowano za to znaczący wzrost spożycia cukru pod innymi postaciami.
Dynamika sprzedaży napojów energetycznych, izotonicznych i napojów gazowanych:
Źródło: KPMG, 2016
Z danych KPMG (międzynarodowej sieci firm audytorsko-doradczych) z 2016 r. wynika, że sprzedaż napojów gazowanych słodzonych, napojów energetycznych oraz izotonicznych wzrosła w latach 2010-2015 o prawie 4,5 proc., do 2 336 mln litrów, a do roku 2020 prognozowany jest wzrost o 11,1 proc.
„Szczególnie szybko rośnie spożycie napojów energetycznych. W latach 2010-2015 wzrost sprzedaży wynosił 21,6 proc, a na lata 2015-2020 prognozowany jest wzrost o 51,7 proc. Napoje energetyczne spożywane są głównie przez nastolatków” – czytamy w raporcie „Cukier, otyłość – konsekwencje”.
Badanie ankietowe CBOS z 2014 r. (przeprowadzone na 943 osobach – reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski) przedstawia w odniesieniu do 2010 r. zwiększenie odsetka osób spożywających często napoje słodzone.
„Rosną odsetki deklarujących spożycie kilka razy dziennie, codziennie, kilka razy w tygodniu i kilka razy w miesiącu. Jednocześnie obniża się z 63 proc. do 56 proc. odsetek osób spożywających tego rodzaju napoje raz w miesiącu, rzadziej bądź wcale. Badanie wskazuje także na wzrost z 12 do 17 proc. odsetka osób twierdzących, że spożywają zbyt dużo napojów słodzonych” – podaje raport.
Wpływ cukrów na nasze zdrowie
Doktor Maciej Hamankiewicz, internista, prezes Naczelnej Izby Lekarskiej w latach 2010-2018, w rozmowie z portalem Ostrzegamy.online zwraca uwagę, że wpływ cukrów na nasz organizm jest „wieloraki i bardzo negatywny”.
– Cukry – zwiększone stężenie cukru we krwi – powodują wiele negatywnych skutków metabolicznych dla organizmu, których ostatecznym punktem są choroby, m.in. miażdżyca, która z kolei jest przyczyną wszystkich naczyniopochodnych chorób, takich jak: udary mózgu, nadciśnienie tętnicze, zawały serca, otępienie – tłumaczy dr Maciej Hamankiewicz i dodaje: prawidłowe gospodarowanie węglowodanami leży u podstaw dobrego funkcjonowania w późniejszych latach.
Mimo że mamy w organizmie dużo cukru, nasza trzustka stara się produkować insulinę, która zwiększa ciśnienie tętnicze krwi i prowadzi do zaburzeń metabolicznych. Przy spożywaniu dużych ilości cukru, nasz organizm produkuje nadmierne ilości tłuszczów – zaznacza doktor.
Zarówno cukry proste, jak i złożone stanowią niebezpieczeństwo dla naszego organizmu. Najgorszym połączeniem jest mieszanina cukru prostego (glukozy) i cukru zwierzęcego.
– Jeżeli do spożywanego przez nas przypadkiem nawet tłuszczu zwierzęcego np. masła na chlebie dodamy odrobinę cukru, to wówczas mamy „ogień metaboliczny”, który niszczy nasz organizm – wyjaśnia b. prezes NIL.
Internista tłumaczy, że cukry są konieczne dla funkcjonowania organizmu, jednak szkodliwy jest ich nadmiar. Podstawowym źródłem energetycznym do pracy naszego umysłu jest glukoza i to ona jest niezbędna dla ośrodkowego układu nerwowego.
Jak zapobiegać spożywaniu nadmiernej ilości cukrów
Najlepszym i najbardziej efektywnym sposobem dla dobrego funkcjonowania naszego organizmu jest zdrowe odżywianie. Należy jeść produkty naturalne, ekologiczne, które nie zawierają znacznych ilości cukrów.
Ministerstwo Zdrowia w grudniu 2018 r. zainaugurowało kampanię medialną pod hasłem „Nie serwuj sobie choroby”. Jej celem jest zwrócenie uwagi na problem [otyłości w Polsce], niezdrową żywność i spożywanie nadmiernych ilości cukrów. Ma ona skłonić Polaków do refleksji i wprowadzania zmian w sposobie odżywiania. [czytaj więcej]
„Dramatem, który dotyka miliony Polaków, jest otyłość, która może być początkiem rozwoju wielu chorób, w tym chorób układu krążenia czy nowotworów. Będziemy przygotowywać kampanie i podejmować inne działania promujące zdrowy styl życia” – mówił minister zdrowia Łukasz Szumowski o kampanii „Nie serwuj sobie choroby” pod koniec 2018 roku.
Do zmiany nawyków żywieniowych oraz zdrowego stylu życia zachęca również Fundacja Szczęśliwi bez cukru. Jej celem jest poszerzanie świadomości Polaków dotyczącej negatywnego wpływu cukrów na organizm człowieka m.in. poprzez edukację i organizowanie warsztatów.
Karolina Gierat/Ostrzegamy.online