Raport opublikowany przez Naczelną Izbę Pielęgniarek i Położnych w 2018 r. pokazuje, że średnia wieku personelu medycznego rośnie. W dokumencie wskazuje się też na niepokojący stan zatrudnienia w szpitalach, który wynosi 0,6 i 0,7 pielęgniarki na łóżko, w zależności od profilu oddziału.

NIPiP podaje, że w Polsce jest  zarejestrowanych ok. 330 tys. osób wykonujących zawody pielęgniarki bądź położnej. To dane z grudnia 2017 r. Około 86 proc. ludzi posiadających wymagane do tego kwalifikacje osiągnęło wiek powyżej 40 lat.

 

Wiek zatrudnionych pielęgniarek i położnych

Źródło: NIPiP

 

Struktura wieku pielęgniarek i położnych wskazuje na brak zastępowalności pokoleń – czytamy w „Analizie liczby pielęgniarek i położnych zatrudnionych, nabywających uprawnienia emertytalne oraz wchodzących do zawodu w latach 2018–2023”. W przedziale wiekowym 41-60 pracuje 172 706 pielęgniarek i położnych. W wieku od 21 do 40 lat to już tylko 32 993 osoby.

– Na naszym oddziale średnia wieku wynosi powyżej 50 roku życia. Na innych oddziałach raczej nie jest lepiej – około 48 lat. Mało nowych osób przychodziło do pracy. Dopiero od ubiegłego roku, jak ruszyły bunty pielęgniarek, nieco się polepszyło. Ale mimo wszystko wciąż jest nas za mało – mówi w rozmowie z portalem Ostrzegamy.online pielęgniarka jednego z lubelskich szpitali chcąca zachować anonimowość.

W 2033 r. będzie brakowało 169 tys. pielęgniarek i położnych. Już niebawem nie wystarczy sióstr do opieki nad chorymi, co wpłynie na jakość ochrony zdrowia w naszym kraju.

Liczba zatrudnionych pielęgniarek i położnych 

Statystyki Centralnego Rejestru Pielęgniarek i Położnych na stan 31 grudnia 2018 r. pokazują, że w Polsce jest 295 437 zarejestrowanych a 232 200 zatrudnionych pielęgniarek. W porównaniu z danymi z 2014 r., gdzie liczba zarejestrowanych pielęgniarek (na stan 31 grudnia 2014 r.) wynosiła 282 522, a zatrudnionych 218 783, wynika, że w pielęgniarstwie następuje stopniowy wzrost liczby osób aktywnych zawodowo.

Dane z obszaru działalności Małopolskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych przekazane portalowi Ostrzegamy.online (stan na 26 lutego 2019 r.) wskazują, że:

  • zarejestrowanych jest 18 619 pielęgniarek i 373 pielęgniarzy oraz 2 465 położnych oraz siedmiu położnych;
  • zatrudnionych jest 15 386 pielęgniarek i pielęgniarzy oraz 1 870 położnych – zarówno kobiet, jak i mężczyzn.

Wiceprzewodniczący Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Poznaniu Tomasz Kaczmarek podaje aktualną liczbę zarejestrowanych pielęgniarek i pielęgniarzy oraz położnych na dzień 4 marca 2019 roku.

„Na terenie Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Poznaniu jest 11 293 zarejestrowanych pielęgniarek i pielęgniarzy oraz 2 081 położnych. Jest to zbyt mała liczba osób. Niektóre szpitale z terenu naszej Izby zgłaszają zapotrzebowanie i gotowość zatrudnienia nawet 30-50 pielęgniarek i położnych >>od ręki<< w jednej placówce – zaznacza Tomasz Kaczmarek dla portalu Ostrzegamy.online.

Liczba pielęgniarek i położnych uzyskujących uprawnienia emerytalne w latach 2018-2033 wygląda następująco:

 

Źródło: NIPiP

 

Dlaczego w Polsce brakuje pielęgniarek i położnych?

Wiceprzewodniczący ORPiP w Poznaniu zwraca uwagę, że problem braku pielęgniarek i położnych w Polsce „wynika z szeregu przyczyn tkwiących w systemie ochrony zdrowia i od wielu lat zaniedbywanych prób ich rozwiązywania”. Dotyczą one:

  • zbyt małej liczby pielęgniarek i położnych w systemie ochrony zdrowia;
  • braku w służbie zdrowia profesji współuczestniczących w bezpośredniej opiece nad pacjentem;
  • niewystarczającej regulacji dotyczącej liczby i kwalifikacji pielęgniarek i położnych realizujących świadczenia;
  • braku ustalenia przez podmioty lecznicze posiadające umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia minimalnych norm zatrudnienia;
  • niedostatecznego określenia ról i kompetencji pielęgniarek i położnych w systemie opieki zdrowotnej;
  • warunków pracy w służbie zdrowia;
  • jakości kształcenia.

Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych oraz Izby Okręgowe od lat zwracają uwagę na brak na rynku pracy zatrudnienia w służbie zdrowia. Obecnie brakuje ponad 100 tysięcy pielęgniarek.

„Za kilka lat ten brak powiększy się o ok. 60 tysięcy. Średnia wieku polskiej pielęgniarki i położnej to około 53 lata. Wykańczająca fizycznie, a nader często i psychicznie praca, zarobki nieadekwatne do wymaganego wysiłku i umiejętności – to powoduje, że pielęgniarek w Polsce ubywa. Coraz mniej osób decyduje się na ten zawód albo wyjeżdża pracować do innego kraju” – wyjaśnia Anna Polonek, wiceprzewodnicząca Małopolskiej Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Krakowie.

Przez brak odpowiedniej liczby personelu warunki pracy często są bardzo ciężkie. To kwestia tego, jaki to jest dzień – mówi pielęgniarka z lubelskiego szpitala.

– Dzisiaj w nocy (dane z 26 lutego 2019 r. – red.) było 23 pacjentów. Czasem dochodzi nawet do 25, a powinno być maksymalnie 20 osób. Zapełnione są także korytarze. Przypada to na 13 pielęgniarek zmianowych, w tym jedną oddziałową i zabiegową. Na zmianie są 2-3 pielęgniarki plus na tygodniu jest oddziałowa i zabiegowa – tłumaczy siostra.

– Rozmawiałam z koleżanką z czterdziestoletnim stażem i mówiła, że kiedyś dużo pielęgniarek ze względu na pensje szło pracować do sklepów, bo tam lepiej płacili – dodaje.

Od wielu lat czynione są starania o wprowadzenie rozwiązań systemowych, które pozwoliłyby uniknąć krytycznej sytuacji braku pielęgniarek. W wielu szpitalach podczas swojej ośmiogodzinnej zmiany pielęgniarka musi zajmować się kilkunastoma, a nawet kilkudziesięcioma pacjentami.

„Dążymy do zmiany warunków pracy pielęgniarek i położnych, zwłaszcza w zakresie uposażenia, tak aby zawody te stały się atrakcyjne nie tylko dla osób je  wykonujących, ale i tych, które dopiero dokonują wyborów w kwestiach zawodowych” – wskazuje wiceprzewodnicząca Małopolskiej Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Krakowie.

Katolickie Stowarzyszenie Pielęgniarek i Położnych Polskich informuje, że ok. 30 proc. pielęgniarek nie dostało obiecanych podwyżek.

Raport Głównego Urzędu Statystycznego pt. „Struktura wynagrodzeń według zawodów” wskazuje, że pielęgniarki i położne zarabiają najmniej spośród personelu medycznego. W 2018 r. według GUS średnia pensja brutto dla pielęgniarek wyniosła 4121,40 zł, a dla położnych 4142,36 zł.

Specyfika zawodów pielęgniarki i położnej

W swoim raporcie z 2017 r. Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych przedstawia opis zawodów pielęgniarki i położnej.

„Pielęgniarka to osoba posiadająca wymagane kwalifikacje potwierdzone odpowiednimi dokumentami. Wykonuje działania wymagające umiejętności obserwacji, zdecydowanej i rzetelnej oceny stanu chorego. Rozpoznaje ona: potrzeby zdrowotne, problemy pielęgnacyjne, sprawuje opiekę pielęgnacyjną w stosunku do człowieka chorego i jego rodziny” – czytamy w raporcie NIPiP.

 „Położna udziela świadczeń zdrowotnych, a w szczególności świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych oraz z zakresu promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej, w zakresie opieki nad kobietą, kobietą ciężarną, rodzącą i położnicą oraz noworodkiem” – podaje raport.

Zawody pielęgniarki i położnej są regulowane i samodzielne oraz wymagają ciągłego kształcenia. Funkcje roli pielęgniarki oraz położnej wynikają z misji i celów. Wykonujące te zawody osoby udzielają świadczeń zdrowotnych polegających na służbie: pielęgnacyjnej, zapobiegawczej, diagnostycznej, leczniczej, rehabilitacyjnej oraz z zakresu promocji zdrowia.

„Mają prawo do doskonalenia zawodowego w różnych formach kształcenia: szkolenia specjalistyczne (tzw. specjalizacje), kursy kwalifikacyjne, kursy specjalistyczne czy kursy doszkalające” – zwraca uwagę Anna Polonek.

Najważniejsze podstawy prawne wykonywania zawodów pielęgniarki i położnej to:

  • Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej;
  • Ustawa z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych;
  • Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.

„Trudna, odpowiedzialna praca pielęgniarek i położnych – osób o wielkim poczuciu empatii i humanizmu w podejściu do pacjenta i współpracowników, które są wzorem pracowitości i sumienności – cechuje się wysokim poczuciem odpowiedzialności i gotowości pracy na rzecz drugiego człowieka” – podkreśla wiceprzewodnicząca Małopolskiej Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Krakowie.

Do obowiązków pielęgniarki należy między innymi: przygotowanie pacjenta do operacji i opieka po niej, pobranie krwi, zmiana opatrunków, gipsowanie, repozycja (nastawianie złamań w sali zabiegowej), mierzenie parametrów, obserwacja pacjenta, szycie, asystowanie lekarzom przy zabiegach, pouczanie i rozmowa z pacjentami i osobami z rodziny czy wypełnianie dokumentów.

– Pomagamy w kąpielach, przy przemieszczaniu się pacjentów czy przy zaspokajaniu potrzeb fizjologicznych – dodaje pielęgniarka z Lublina.

 

Działania Ministerstwa Zdrowia

Były minister zdrowia Konstanty Radziwiłł przyznaje, że w Polsce istnieje „deficyt kadr w systemie ochrony zdrowia”, będący źródłem wieloletnich zaniedbań. Ministerstwo podjęło w tym kierunku działania.

– Przygotowaliśmy atrakcyjny program stypendialny, który jest połączony ze stażem absolwenckim, który to staż także jest związany z pewnym dodatkowym wynagrodzeniem. W naszej ocenie będzie to po pierwsze  zachętą do tego, żeby te studia podejmować, żeby to wyksztalcenie zdobywać, a po drugie – właśnie do tego, aby podejmować pracę w zawodzie – wyjaśnia b. minister zdrowia w rozmowie z portalem Ostrzegamy.online.

Resort zdrowia, mając na uwadze wyzwania w systemie usług medycznych w Polsce, a także bezpieczeństwo i jakość opieki nad pacjentami, podejmuje działania zwiększające liczbę pielęgniarek i położnych w systemie zdrowia.

Działanie dla zwiększenia liczby pielęgniarek i położnych w systemie ochrony zdrowia podejmowane przez resort to m.in.:

  • wprowadzenie podwyżek dla pielęgniarek i położnych w wysokości 4×400 złotych;
  • wsparcie dla pielęgniarstwa w ramach wykorzystywania środków Unii Europejskiej z Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój (POWER);
  • nowe centra symulacji medycznej dla pielęgniarek i położnych;
  • kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych w obszarach epidemiologiczno-demograficznych;

„Minister zdrowia (Łukasz Szumowski – red.) uznał za zasadne wprowadzenie wystandaryzowanej normy zatrudnienia, która będzie stanowiła minimalny poziom zatrudnienia na oddziałach szpitalnych w celu zapewnienia bezpieczeństwa i jakości opieki nad pacjentami. Odpowiednia liczba pielęgniarek jest podstawowym gwarantem bezpieczeństwa i właściwej opieki nad pacjentem w trakcie pobytu w szpitalu” – podaje portalowi Ostrzegamy.online Krzysztof Jakubiak, dyrektor ministerialnego biura prasy i promocji.

Anna Polonek z Małopolskiej Okręgowej Rady Pielęgniarek i Położnych w Krakowie akcentuje, że „nic nie jest w stanie zastąpić fachowej opieki pielęgniarek i położnych oraz ich słów pocieszenia kierowanych do pacjentów”. Żaden aparat ani urządzenie nie zdoła zastąpić troskliwości i współczucia dla pacjenta, który szuka zrozumienia i emocjonalnego wsparcia – zaznacza.

„Nieustannie czerpiemy wzorce z dotychczasowych osiągnięć i akceptujemy ustawiczny postęp, który jest procesem zapewniającym dalszy, pomyślny rozwój naszych zawodów” – zapewnia wiceprzewodnicząca MORPiP w Krakowie.

 

Karolina Gierat/Ostrzegamy.online

 

 

 

Szanowni Państwo,

w związku z wejściem w życie Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO) informujemy, że Administratorem danych osobowych jest Fundacja Lux Veritatis z siedzibą w Warszawie (01-192) przy ul. Leszno 14.

Szczegółowe informacje dotyczące przetwarzania Państwa danych osobowych znajdują się w Polityce przetwarzania danych osobowych dostępnej TUTAJ

Prosimy pamiętać, że zawsze można udzieloną zgodę odwołać.

JAKIE DANE GROMADZIMY?
Jako administrator Państwa danych osobowych informujemy, że przetwarzamy Państwa dane które są zbierane podczas korzystania przez Państwa z naszej strony: Państwa zapisy na Newsletter (o ile takie wystąpią), pliki cookies umożliwiające właściwą prezentację naszej strony.

KTO BĘDZIE ADMINISTRATOREM PAŃSTWA DANYCH?

Administratorami Państwa danych będziemy my: Fundacja Lux Veritatis z siedzibą w Warszawie (01-192) przy ul. Leszno 14, wpisana przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego do Rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej i Rejestru przedsiębiorców pod nr KRS: 0000139773; nr NIP: 896-11-69-046, nr REGON: 931899215

JAKI MAMY CEL W PRZETWARZANIU PAŃSTWA DANYCH OSOBOWYCH?
Przetwarzamy te dane w celach opisanych w naszej polityce, między innymi aby w prawidłowy sposób wyświetlić Państwu stronę internetową.