Ważnym czynnikiem wpływającym na formę życia rodzinnego są media cyfrowe. Coraz więcej dzieci już od najmłodszych lat korzysta z internetu za pośrednictwem komputera, telefonu czy innych urządzeń elektronicznych. Ma to swoje zalety, ale i liczne wady – zaznaczają eksperci.
J. Skrzypczak w ,,Popularnej encyklopedii mass mediów” wskazuje, że celem edukacji medialnej w rodzinie jest wyposażenie dzieci, młodzieży, jak również dorosłych w konkretną wiedzę i umiejętności, które pomogą w sposób świadomy odbierać przekazy medialne, a także odpowiednio posługiwać się mediami jako narzędziami do komunikacji, nauki oraz zdobywania i przetwarzania informacji.
Tymczasem na podstawie ogólnopolskich badań pt.: ,,Nałogowe korzystanie z telefonów komórkowych przez młodzież szkolną. Szczegółowa charakterystyka zjawiska fonoholizmu w Polsce”, przeprowadzonych przez Fundację Dbam o Mój Z@sięg w latach 2015/2016 wśród ponad 22 tys. dzieci między 12 a 18 rokiem życia, wynika, że w ponad 60 proc. domów nie ma żadnych zasad korzystania z internetu, a 35 proc. dzieci mówi, że rodzice w ogóle z nimi nie rozmawiają na temat używania mediów cyfrowych i jego skutków.
– Istnieje bardzo pilna potrzeba edukowania o tym, jakie są wady internetu, jakie zalety; jakie są skutki używania telefonu, np. podczas gdy przechodzimy przez jezdnię, czy jemy posiłek. Edukacja medialna w społeczeństwie cyfrowym powinna być kluczowa. Oznacza to, że rodzice powinni być pierwszymi edukatorami dla swoich dzieci w zakresie tego, jak wykorzystywać nowe technologie – podkreśla w rozmowie z portalem ostrzegamy.online dr Maciej Dębski, założyciel i lider fundacji Dbam o Mój Z@sięg.
Rozmowa z dzieckiem na temat bezpieczeństwa w internecie
Według badań przeprowadzonych w 2016 roku przez TNS Polska S.A. na zlecenie Orange Polska we współpracy z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę, sprawdzających czy rodzice rozmawiali kiedykolwiek ze swoim dzieckiem o zagrożeniach związanych z korzystaniem z internetu, większość pytanych odpowiedziała twierdząco. Największa grupa rodziców poruszyła ze swoimi dziećmi temat zagrożeń związanych z nawiązywaniem kontaktów z obcymi i spotkaniami z osobami poznanymi w internecie, jak również zagrożeń związanych z niebezpiecznymi treściami oraz publikowaniem lub przesyłaniem przez dziecko prywatnych danych. Rodzice rozmawiali z dziećmi również na temat uzależnień od internetu czy zagrożeń związanych z publikowaniem prywatnych zdjęć bądź filmów.
Tematem najrzadziej podejmowanym, była kwestia nielegalnego ściągania / przesyłania programów, filmów, dokumentów oraz narzędzi i sposobów zabezpieczania urządzeń z dostępem do internetu, np. oprogramowania antywirusowego. Rodzice, którzy odpowiedzieli przecząco na pytanie, czy rozmawiają ze swoimi dziećmi na temat bezpieczeństwa w sieci, uargumentowali to tym, że są przekonani, iż ich dzieci wiedzą, jakie zagrożenia wiążą się z internetem, a nawet jak sobie z nimi radzić.
Ustalanie z dzieckiem zasad korzystania z internetu
Dbając o właściwą edukację medialną w rodzinie, ważne jest ustalenie zasad korzystania z internetu przez dzieci.
Dr Maciej Dębski z fundacji Dbam o Mój Z@sięg, w rozmowie z portalem ostrzegamy.online mówi o szerokim spektrum zasad użytkowania mediów cyfrowych.
– Można byłoby pomyśleć o tym, że na przykład nie jemy posiłków ze smartfonem, nie korzystamy z internetu i telefonu na godzinę przed zaśnięciem, tworzymy w domu jedno miejsce, gdzie wszyscy odkładają telefony, kiedy wrócą do domu z pracy czy szkoły. To może być też świadome rodzinne odłączanie się od internetu, na przykład w niedzielę, aby dzięki temu być bliżej siebie. Zasady nie muszą odnosić się tylko do kwestii związanej z ograniczeniem używania telefonu. Mogą również dotyczyć zasad korzystania z nowych technologii, na przykład: gramy w gry sieciowe, ale gramy wspólnie – wskazuje dr Maciej Dębski.
Więcej o przykładowych zasadach korzystania z internetu można przeczytać [tutaj].
Kampania „W którym świecie żyjesz?”
Polskie Centrum Programu Safer Internet w 2012 roku uruchomiło kampanię „W którym świecie żyjesz?”. Akcja adresowana jest przede wszystkim do rodziców i profesjonalistów oraz do dzieci i młodzieży. Główne hasło kampanii: „Ci, którzy żyją w wirtualnym świecie, tracą prawdziwe życie” ma zwracać uwagę na problem nadmiernego korzystania z sieci, prowadzący do oderwania młodych ludzi od innych form aktywności realizowanych poza internetem. W kampanii akcentowana jest rola rodziców, polegająca głównie na ustalaniu z dzieckiem i egzekwowaniu zasad korzystania z internetu. [zobacz więcej]
Kontrola dostępu do internetu
Portal [Rodzice.pl] zachęca do korzystania z aplikacji kontroli rodzicielskiej, która przede wszystkim pozwala ograniczać dostęp do niewłaściwych zasobów internetu, jak też daje możliwość ograniczenia czasu, jaki dziecko spędza w internecie.
Kontrola sprawia również, że nie trzeba ręcznie sprawdzać historii przeglądarki czy śledzić zegarka podczas korzystania dziecka ze stron internetowych.
Gdzie szukać pomocy
Istnieje specjalna linia (tel. 800 100 100) oferująca rodzicom bezpłatne konsultacje telefoniczne z psychologami, terapeutami i prawnikami. Przy linii prowadzony jest również [portal] internetowy, oferujący m.in. wiedzę w zakresie praw dziecka i możliwość konsultacji drogą e-mailową.
Pomoc świadczy również bezpłatny Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży portalu [Sieciaki.pl] (tel. 116 111), na który młodzi ludzie mogą zadzwonić i porozmawiać ze specjalistą na trudne tematy.
Idea cyfrowego trójkąta 3xR
Dr Maciej Dębski, dla wsparcia odpowiedzialnego użytkowania mediów cyfrowych, stworzył ideę cyfrowego trójkąta 3xR, który tworzą: rama, relacja i rytuał. W rozmowie z portalem ostrzegamy.online podkreśla jego ogromną wagę w edukacji medialnej w rodzinie.
– Edukacja medialna jest istotna, ale ona nie zabezpieczy nam odpowiedzialnego użytkowania mediów cyfrowych. Dlatego też stworzyłem ideę cyfrowego trójkąta 3xR, żeby pokazać, że w świecie cyfrowym ważne są relacje, ważna jest rama, czyli zasady używania mediów cyfrowych w domu, ale też ważne są rytuały, które posiada dziecko, a które zarazem wiążą rodzinę. To właśnie relacje są najlepszym czynnikiem chroniącym dziecko przed jakimkolwiek wejściem w problem, w tym dotyczącym uzależnień od internetu czy telefonu komórkowego. Jeżeli dziecko zrobi coś złego w sieci, a ma dobre relacje z rodzicami, to istnieje spore prawdopodobieństwo, że przyzna się do błędu i szybciej o tym powie. Te relacje są kluczowe w kontekście uważności rodziców, kwestii spędzania wspólnie czasu wolnego. A zatem rama, relacja i rytuał tworzą ten trójkąt, który jest bardzo ważny w świecie cyfrowym – wyjaśnia dr Maciej Dębski.
Jak dodaje odpowiedzialność rodzicielska za zbudowanie cyfrowego trójkąta 3xR zaczyna się już w okresie prenatalnym. Wtedy, a następnie zaraz po urodzeniu, tworzy się relacje. Rytuały z kolei powinno tworzyć się najlepiej od najmłodszych lat, natomiast zasady użytkowania mediów cyfrowych stopniowo, adekwatnie do wieku dziecka.
źródło: www.juniorowo.pl
Co rodzic może zrobić w zakresie edukacji medialnej dziecka?
Portal [Dbamomójzasięg.com] podaje konkretne wskazówki dla rodziców na temat korzystania z internetu przez dzieci. Warto z nich skorzystać:
– Kiedy dziecko stawia pierwsze kroki w używaniu mobilnych urządzeń cyfrowych, zadbaj o to, aby miało ograniczony dostęp do internetu.
– Pamiętaj o tym, że zawsze masz możliwość założenia kontroli rodzicielskiej na urządzenie, które jest używane przez twoje dziecko. Kontrola taka pozwala nie tylko na instalowanie oprogramowania za Twoją zgodą, ale również pomaga monitorować to, co ze smartfonem/tabletem robi Twoje dziecko.
– Rozmawiaj z dzieckiem o pozytywnych oraz negatywnych stronach używania internetu.
– Pamiętaj, że to nie smartfon i internet są niebezpieczne, ale nasze nieodpowiednie ich wykorzystywanie.
– Jeśli to możliwe, wykorzystuj aplikacje oraz platformy internetowe do edukacji swojego dziecka.
– Jeśli Twoje dziecko gra w gry sieciowe to pamiętaj o tym, żeby poznać głównych bohaterów oraz główne przesłanie gry. Nic nie stoi na przeszkodzie, abyś grał i bawił się z wykorzystaniem Internetu wspólnie z dzieckiem.
– Nie zapominaj o tym, że trzeba czasem ,,wylogować się do realnego życia”.
Dzień Bezpiecznego Internetu
Dzień Bezpiecznego Internetu (DBI) obchodzony jest od 2004 roku na całym świecie. Powstał z inicjatywy komisji Europejskiej. Główny cel DBI to inicjowanie i propagowanie działań na rzecz bezpiecznego dostępu dzieci i młodzieży do zasobów internetowych, zaznajomienie rodziców, nauczycieli i wychowawców z problematyką bezpieczeństwa online oraz promocja pozytywnego wykorzystywania internetu. Ideą Dnia Bezpiecznego Internetu jest podkreślanie siły współdziałania w dbaniu o cyfrowe bezpieczeństwo. W związku z wydarzeniem podejmowane są liczne działania, inicjatywy i akcje. [czytaj więcej]
Paula Sikora–Malinowska/Ostrzegamy.online