W prawie pracy obowiązuje zasada równego traktowania pracowników, jednak Kodeks pracy przewiduje od niej wyjątki ze względu na określone przesłanki. Jedną z nich jest niepełnosprawność.
Zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych, niepełnosprawność to „trwała lub okresowa niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodująca niezdolność do pracy”.
Uprawnienia osób niepełnosprawnych w pracy zależą od stopnia ich niepełnosprawności. Wyróżniamy trzy stopnie: znaczny, umiarkowany i lekki. Orzekanie o niepełnosprawności i jej stopniu należy do powiatowych zespołów do spraw orzekania o niepełnosprawności. Aby uzyskać takie orzeczenie, należy wypełnić odpowiedni wniosek, wykonać wskazane badania, przygotować dokumentację medyczną oraz stawić się w wyznaczonym terminie przed komisją.
Czas pracy
Czas pracy osób z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo. Natomiast osoba z lekkim stopniem niepełnosprawności może pracować maksymalnie 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo. Praca w godzinach nadliczbowych jest zabroniona.
Dodatkowa przerwa
Osobie niepełnosprawnej przysługuje prawo do dodatkowej przerwy w pracy, którą może wykorzystać na wypoczynek bądź gimnastykę usprawniającą. Czas przerwy to 15 minut i jest wliczany do czasu pracy.
Zakaz pracy w porze nocnej
Osoba niepełnosprawna nie może być zatrudniona w porze nocnej, czyli między 21:00 a 7:00. Zakaz ten nie obejmuje osób niepełnosprawnych zatrudnionych przy pilnowaniu mienia bądź w sytuacji, gdy lekarz przeprowadzający badania pracowników wyrazi na to zgodę, na wniosek zatrudnionego.
Więcej dni wolnych
Po przepracowanym roku, osobie ze znacznym bądź umiarkowanym stopniem niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym, a dodatkowo raz w roku prawo do płatnych dni wolnych od pracy w wymiarze 21 dni roboczych w celu uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym. Płatne dni wolne przysługują także na wykonanie badań specjalistyczny lub zabiegów leczniczych, jeżeli nie mogą być wykonane poza godzinami pracy.
Możliwość podjęcia zatrudnienia w zakładzie pracy chronionej
Osoba z orzeczeniem o niepełnosprawności może podjąć pracę w zakładzie pracy chronionej, czyli przedsiębiorstwie przystosowanym do zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Status taki otrzymuje pracodawca, który prowadzi działalność gospodarczą co najmniej 12 miesięcy. Kolejny warunek to zatrudnienie 25 pracowników, z których przez okres co najmniej sześć miesięcy 50 proc. to osoby niepełnosprawne, a 20 proc. ogółu to osoby o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. W zakładzie pracy pomieszczenia są przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych, a także zapewniona jest doraźna i specjalistyczna opieka medyczna.
Klaudia Nowakowska/Ostrzegamy.online