Główny Urząd Statystyczny wskazuje, że wyniki finansowe zakładów ubezpieczeń ogółem w 2017 r. były lepsze niż w roku 2016. Składka brutto wszystkich ubezpieczeń wyniosła wtedy (2017 – red.) 62 353,7 mln zł, a odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto ogółem wyniosły 39 840,1 mln zł.
Nawet najlepsza polisa autocasco (AC) czy najkorzystniejsze ubezpieczenie na mieszkanie nie chroni naszego mienia w pełni. W każdym dobrowolnym ubezpieczeniu, oprócz ogólnych warunków umowy, firmy ubezpieczeniowe mają wiele swoich uwag, które nie zawsze są zrozumiałe.
Prof. Andrzej Mielczarek, specjalista w zakresie pomocy społecznej, podkreśla, że na system zabezpieczenia społecznego w Polsce składają się: system ubezpieczenia, system zaopatrzenia społecznego i system zaopatrzenia zdrowotnego.
– Ubezpieczenie społeczne to najważniejszy instrument polityki społecznej, podstawowa forma zabezpieczenia społecznego, obejmujący głównie pracowników aktywnych zawodowo i tych, którzy nabyli uprawnienia do wypłaty świadczeń z tytułu ubezpieczenia. Świadczenia z ubezpieczeń społecznych mają charakter pieniężny i bezzwrotny – mówi prof. Andrzej Mielczarek.
Ustawa o działalności gospodarczej określa, że przez działalność ubezpieczeniową rozumie się wykonywanie czynności ubezpieczeniowych, które związane są z oferowaniem oraz udzielaniem ochrony na wypadek ryzyka wystąpienia zdarzeń losowych. [czytaj więcej]
„Podstawą prawną wykonywania działalności w zakresie ubezpieczeń osobowych i ubezpieczeń majątkowych, działalności reasekuracyjnej, a także zasady wykonywania zawodu aktuariusza, sprawowania nadzoru ubezpieczeniowego, sprawowania nadzoru nad zakładami ubezpieczeń i zakładami reasekuracji w grupach, organizacji i funkcjonowania ubezpieczeniowego samorządu gospodarczego jest ustawa z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej” – podaje Ministerstwo Finansów.
Aktualnie mamy do czynienia z wieloma opcjami dotyczącymi ubezpieczeń. Często zdarza się, że ubezpieczamy się indywidualnie i wybieramy oprócz obowiązkowych ubezpieczeń także szereg dodatkowych.
Co daje nam ubezpieczenie?
Raport pt. „Jak ubezpieczenia zmieniają Polskę i Polaków” – o wpływie branży ubezpieczeniowej – przygotowany przez Polską Izbę Ubezpieczeń przy współpracy z Deloitte Sustainability Consulting Central Europe w 2017 r. wskazuje, że rolą ubezpieczycieli jest „ochrona polskiej gospodarki, tworzenie stabilizacji i poczucia bezpieczeństwa dla firm i osób prywatnych”.
„Ubezpieczyciele zmniejszają niepewność, chronią majątek, zdrowie, zapewniają wsparcie finansowe w trudnych sytuacjach. Te działania sprawiają, że rośnie standard naszego życia. Nawet najbardziej rozbudowany system działań prewencyjnych nie wykluczy bowiem ryzyka, które bez działalności ubezpieczeniowej blokowałoby rozwój społeczny” – podkreśla w raporcie Jan Grzegorz Prądzyński, prezes zarządu Polskiej Izby Ubezpieczeń.
Arkadiusz Bruliński, rzecznik prasowy Grupy ERGO Hestia, wskazuje, że ubezpieczenie daje nam przede wszystkim spokój, poczucie bezpieczeństwa i świadomość, że ktoś nam pomoże.
– To znaczy, że jeśli się nam cokolwiek wydarzy, jeśli stanie się krzywda, jeśli dojdzie do szkody, to dzięki ubezpieczeniu możemy mieć pewność, że ubezpieczyciel nam pomoże, w różny sposób. Albo załatwi za nas sprawę, albo wypłaci nam odszkodowanie, albo pomoże nam wrócić do zdrowia. Gama usług, którą oferują nam ubezpieczyciele jest dość szeroka. I tutaj mówimy o usługach świadczonych zarówno przez ubezpieczycieli w ramach ubezpieczeń obowiązkowych, jak też dobrowolnych – podkreśla.
Sumy ubezpieczenia, czyli określone w umowie ubezpieczenia kwoty stanowiące górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela w umowach, są różne. Często są to kwestie indywidualne, ustalane przez poszczególne firmy ubezpieczeniowe.
– Sumy ubezpieczeń są bardzo wysokie, jeśli chodzi o ubezpieczenia obowiązkowe. Na przykład, jeśli chodzi o ubezpieczenia komunikacyjne, (od odpowiedzialności cywilnej, czyli od szkód wyrządzonych innym osobom) to taka suma ubezpieczenia wynosi ponad 5 mln euro, co oznacza, że ubezpieczyciel do takiej sumy, do takiej wysokości odpowiada za szkody spowodowane przez swojego klienta. Oczywiście powstaje pytanie, co musiałoby się wydarzyć, żeby takie odszkodowanie było konieczne. Natomiast można sobie wyobrazić, że mamy do czynienia nie tylko z uszkodzeniami innych pojazdów, ale też ze szkodami osobowymi, które rzeczywiście mogą bardzo dużo kosztować – i tym zajmuje się ubezpieczyciel, czyli naprawieniem tych szkód – mówi Arkadiusz Bruliński.
Ubezpieczenia dotyczą nie tylko osób fizycznych, ale także i działalności gospodarczych i firm. Jedną z usług świadczonych przez ubezpieczycieli dla firm jest przede wszystkim pomoc w utrzymaniu ciągłości działania.
– Jeśli przydarzy się szkoda, np. spali się hala produkcyjna, pomagamy przedsiębiorcy przenieść produkcję do innego zakładu, do innych podwykonawców tak, by firma nie wypadła z rynku, wróciła na niego po odbudowie – żeby miała do czego wracać. Samo odszkodowanie by tego nie załatwiło. Rola ubezpieczycieli, również w gospodarce, jest nieoceniona – przekonuje rzecznik prasowy Grupy ERGO Hestia.
Raport o wpływie branży ubezpieczeniowej pt. „Jak ubezpieczenia zmieniają Polskę i Polaków” informuje, że 60 proc. firm ubezpieczeniowych prowadzi kampanie edukacyjne oraz społeczne, które są skierowane do różnych grup społecznych. Działalność sektora ubezpieczeń wykracza daleko poza ochronę wynikającą z umów z klientami, jednak czy nie pracują one na swoją korzyść?
„W ramach prewencji zdrowotnej ubezpieczyciele zwiększają świadomość koniecznych badań oraz promują zdrowy tryb życia. Jedną z tego typu kampanii była kampania „Stres w pracy? Nie, dziękuję!” realizowana we współpracy z Europejską Agencją Bezpieczeństwa i Zdrowia Pracy. Kampania pt. „Gramy w znaki” miała na celu zwiększenie bezpieczeństwa najmłodszych uczestników ruchu drogowego. (…) Natomiast akcja „Kierunek Ratunek”, skierowana do starszych, uczy pierwszej pomocy. Dodatkowo firmy realizują projekty takie jak „Młody Agro-Przedsiębiorca”, by krzewić przedsiębiorczość na terenach wiejskich, czy organizują „Dni Przedsiębiorczości” w szkołach po to, by młodzież lepiej mogła kierować swoimi losami” – podaje raport pt. „Jak ubezpieczenia zmieniają Polskę i Polaków”.
Rodzaje ubezpieczeń
Arkadiusz Bruliński zauważa, że ubezpieczenia możemy podzielić przede wszystkim na dwie części.
– To ubezpieczenia mienia, w tym ubezpieczenia komunikacyjne, i ubezpieczenie życia i zdrowia – wskazuje.
Występują ubezpieczenia, które są konieczne, jak ubezpieczenie o odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdów mechanicznych, czyli tzw. OC komunikacyjne, ale jest też cała gama ubezpieczeń dobrowolnych, np.: zdrowotne, wypadkowe, turystyczne, od kradzieży, transportowe czy rolne. Nierzadko możemy spotkać się z obowiązkowym ubezpieczeniem o odpowiedzialności cywilnej zawodu – jeśli ktoś wykonuje zawód obciążony ryzykiem, musi posiadać ubezpieczenie.
Komisja Nadzoru Finansowego dzieli ubezpieczenia na dwie grupy. Pierwsza – to ubezpieczenia na życie. Zawierają się w nich m.in. ubezpieczenia posagowe czy ubezpieczenia rentowe. Druga – to wszystkie pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe, w skład których wchodzą: ubezpieczenia wypadku, ubezpieczenia choroby, ubezpieczenia casco pojazdów (lądowych, szynowych, powietrznych oraz statków żeglugi morskiej i statków żeglugi śródlądowej) obejmujące szkody, ubezpieczenia przedmiotów w transporcie, ubezpieczenia szkód spowodowanych żywiołami, ubezpieczenia szkód rzeczowych, ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wszelkiego rodzaju, ubezpieczenia kredytu, ubezpieczenia różnych ryzyk finansowych, ubezpieczenia ochrony prawnej oraz ubezpieczenia świadczenia pomocy na korzyść osób, które popadły w trudności w czasie podróży lub podczas nieobecności w miejscu zamieszkania. [czytaj więcej]
Składki ubezpieczeniowe
Warto zwrócić uwagę na wysokość składki, jaką płacimy za dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne. W pierwszym półroczu 2018 r. składka przypisana brutto wzrosła o 19 proc. w porównaniu z rokiem ubiegłym.
Zgodnie z obwieszczeniem prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 16 października 2018 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w trzecim kwartale 2018 r. wyniosło4822,83 zł. A składka na ubezpieczenie zdrowotne za miesiące: październik, listopad i grudzień 2018 r. wynosi miesięcznie nie mniej niż 434,05 zł.
Wartość zebranych składek ubezpieczeniowych w Polsce w 2017 r. wyniosła 62,4 mld zł, z czego ubezpieczenia na życie stanowiły niecałe 40 proc., a ubezpieczenia majątkowe około 60 proc. Zgodnie z raportem Polskiej Izby Ubezpieczeń pt. „Jak ubezpieczenia zmieniają Polskę i Polaków” w Polsce ubezpieczonych jest około 60 proc. mieszkań i domów.
„Na koniec 2017 r. o 22 proc. zwiększyła się liczba Polaków posiadających polisy zdrowotne. Z prywatnych ubezpieczeń korzysta już 2,27 mln osób” – wynika z danych Polskiej Izby Ubezpieczeń.
Ministerstwo Zdrowia informuje, że około 6 proc. Polek i Polaków nie posiada ubezpieczenia zdrowotnego. Jest to spowodowane m.in. tym, że osoby te nie są nigdzie zatrudnione, nie są zarejestrowane w urzędach pracy bądź pracują bez umów.
Z danych opublikowanych 17 października 2018 r. przez Polską Izbę Ubezpieczeń wynika, że liczba osób objętych ochroną oferowaną przez dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne wzrosła o 14 proc. do 2017 r. i osiągnęła poziom blisko 2,3 mln osób.
Prywatne ubezpieczenia zdrowotne stają się coraz bardziej popularne, ale czy zawsze są konieczne? W ciągu sześciu miesięcy tego roku, Polacy wydali na prywatne ubezpieczenia zdrowotne 386,5 mln złotych.
Na co uważać?
Przed podpisaniem umowy z ubezpieczycielem, powinniśmy dokładnie zapoznać się z jej treścią. Jeśli chcemy skonsultować ją z prawnikiem, możemy skorzystać z darmowej porady prawnej, jaka oferowana jest w każdej gminie. Darmową pomoc prawną otrzymamy w ponad 1500 punktach rozmieszczonych na terenie kraju. [więcej tutaj]
Problem pojawia się bardzo często, kiedy przychodzi moment wyceny kosztów szkody, pojazdu, czy mieszkania. Firmy zawyżają wartość, aby składka ubezpieczeniowa była wyższa.
„Rzecznik Ubezpieczonych wsparł dochodzących swoich roszczeń konsumentów. Od wielu lat Rzecznik Ubezpieczonych prowadzi szeroko zakrojone działania zmierzające do wyeliminowania z rynku ubezpieczeń inwestycyjnych nieprawidłowych praktyk. Pozew dotyczy pobieranych przez ubezpieczyciela opłat – tzw. likwidacyjnych, które doprowadziły do utraty całości bądź znacznej części wpłaconych przez ubezpieczonych pieniędzy” – zaznacza dr Małgorzata Więcko-Tułowiecka, główny specjalista w Biurze Rzecznika Ubezpieczonych na stronie internetowej Monitora Ubezpieczeniowego.
Należy zwrócić uwagę, iż chcąc uniknąć zwrotu gigantycznych kwot pobranych niezgodnie z prawem, ubezpieczyciele zmieniają praktyki pobierania opłat likwidacyjnych.
Od 1 października 2018 r. ustawa o dystrybucji ubezpieczeń poszerzyła kompetencje Rzecznika Finansowego. Może on pomagać konsumentom także w rozwiązaniu sporu z multiagentem czy brokerem ubezpieczeniowym. [zobacz tutaj]
Działalność branży ubezpieczeniowej wpływa na nasze bezpieczeństwo, co ma istotny wkład we wzrost gospodarczy i standardy życia, ale należy pamiętać, by umowy z ubezpieczycielami były obustronnie korzystne.
Informacje z zakresu działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej znajdziemy m.in. na stronach internetowych Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Zdrowia.
Karolina Gierat/Ostrzegamy.online